- Budżet działania: 50 zł
- Czas przygotowania: 1-2 dzień
- Czas trwania: 1 dzień
- Liczba organizatorów: 1-2
- Liczba uczestników: 10-18
Celem warsztatu jest zetknięcie osób uczestniczących z problemem mowy nienawiści w Internecie. Warsztat jest prowadzony metodą czynną animacji grup: osoby uczestniczące pracują w mniejszych, kilkuosobowych podgrupach, a rezultaty swojej pracy prezentują wszystkim na forum.
Scenariusz opracowany przez Barbarę Jędrzejczyk (Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy POLIS, Kampania Rady Europy "Bez nienawiści" w Polsce) w ramach realizacji zadania "Ogólnopolski kongres bibliotek: Włącz różnorodność!", dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura – Interwencje 2015.
Zdjęcie: Ogólnopolski kongres bibliotek: Włącz różnorodność! / Archiwum Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego / fot. Katarzyna Piądłowska, fotosynteza.net.pl
Warszat ma na celu zapoznanie osób uczestniczących ze zjawiskiem mowy nienawiści w Internecie oraz przedstawienie podstawowych sposobów przeciwdziałania mowie nienawiści w Internecie i poza nim.
Po warsztacie osoby w nim uczestniczące potrafią wskazać mowę nienawiści, są uwrażliwione na mowę nienawiści w Internecie oraz czują odpowiedzialność za treści w sieci, a także znają sposoby reagowania na mowę nienawiści.
Osoba prowadząca warsztaty o tematyce mowy nienawiści powinna zapoznać się z publikacją Poradnik obywatela. Co zrobić, gdy zetkniemy się z mową nienawiści? wydaną przez stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita.
Oto niektóre ze sposobów reagowania na mowę nienawiści w Internecie i poza nim (do kroku 4):
a) Zgłaszanie nienawistnych komentarzy moderatorom lub administratorom stron internetowych i portali społecznościowych - instrukcję można znaleźć na www.mowanienawisci.info/sekcja/jak-zglosic/. b) Zgłaszanie komentarzy na policję/do prokuratury - więcej przeczytasz pod adresem: www.msw.gov.pl/pl/bezpieczenstwo/ochrona-praw-czlowieka/zespol-do-spraw-ochron/204,Dzialalnosc.html. c) Zamieszczanie w odpowiedzi na nienawistne komentarze swoich komentarzy merytorycznych. d) Tworzenie memów, gifów lub innych multimedialnych komentarzy - przykładem takich działań jest kampania „Przytul Hejtera”: www.przytulhejtera.pl. e) Włączanie się w kampanie internetowe przeciw mowie nienawiści, np. kampanię „Bez nienawiści” koordynowaną przez Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy „Polis” czy kampanię „Stop mowie nienawiści” koordynowaną przez Fundację Stefana Batorego. f) Walka z mową nienawiści w przestrzeni publicznej – zamalowywanie nienawistnych napisów na murach: www.zmalujto.pl, www.hejtstop.pl.
-
stojak i papier flipchartowy (albo duże kartki do zapisywania skojarzeń), marker,
-
wydrukowane przykładowe komentarze z Internetu (dla każdej grupy ok. 6 komentarzy razem ze zdjęciem lub tekstem z Internetu, pod którym się one pojawiły),
-
opcjonalnie – dostęp do Internetu i rzutnik (można wyświetlać komentarze podczas ich omawiania – tak, aby każda osoba mogła je przeczytać).
-
Wprowadzenie do warsztatu (20 min.): Zaprezentowanie przykładu mowy nienawiści na podstawie autentycznej historii z Internetu. Może do tego posłużyć przypadek osoby, która została dotknięta nienawistnymi komentarzami z powodu swojego pochodzenia, wyznania lub bezwyznaniowości, koloru skóry, orientacji seksualnej, płci. Może to być zarówno historia rówieśnika osób uczestniczących, jak i osoby znanej, istniejącej w świadomości młodzieży. Niestety takich przykładów możemy znaleźć wiele. Pomocne w poszukiwaniach będą takie strony i profile na portalu społecznościowym Facebook jak: profil Wielkie sprzątanie FB (www.facebook.com/wielkie.sprzatanie); profil Bez Nienawiści (www.facebook.com/PolskaBezNienawisci); portal „Społeczeństwo na rzecz tolerancji”/”Zgłoś nienawiść” (www.zglosnienawisc.otwarta.org). Za przykład może posłużyć zdjęcie, film, komentarz, który po opublikowaniu w Internecie wywołał falę mowy nienawiści skierowaną do konkretnej osoby z powodu przynależności do grupy mniejszościowej (np. Rom/Romka, uchodźca/uchodźczyni, katolik/katoliczka, gej/lesbijka, osoba czarnoskóra itp.).
-
Dyskusja na temat wolności słowa w Internecie (20 min.): Wypisywanie na tablicy skojarzeń, które przywodzi na myśl zaprezentowana historia. Można naprowadzić osoby uczestniczące na pojęcia takie jak: nienawiść, dyskryminacja (wobec kogo, z jakiego powodu?), wolność słowa, tolerancja. Zaprezentowanie definicji mowy nienawiści, stworzonej przez Radę Europy, dostępnej pod adresem: beznienawisci.pl/kampania/#tab-id-4.
-
Kolejne ćwiczenie związane jest z funkcją administratora strony (20 min.): Osoby uczestniczące zostają podzielone na mniejsze grupy (np. 3 lub 4-osobowe). Każda z grup dostaje listę z przykładowymi komentarzami (nienawistne komentarze można niestety bardzo łatwo odnaleźć w Internecie, pomocne będą również wspomnianie wyżej strony/profile na portalu Facebook). Zadaniem każdej grupy jest wcielenie się w rolę moderatora forum internetowego i zdecydowanie, czy dany komentarz nadaje się do publikacji. Decyzja o odrzuceniu komentarza musi być dokładnie uargumentowana. Jedna z osób w grupie wcieli się w rolę reportera i zda relację z wyników pracy na forum.
-
Prezentacja sposobów reagowania na mowę nienawiści w Internecie i poza nim (20 min.) - zobacz wyżej.
-
Prośba o podsumowanie spotkania przez każdą osobę uczestniczącą (10 min.) Odpowiedź na pytania: Co Cię najbardziej poruszyło? Z jaką myślą wychodzisz z warsztatów? Co na zajęciach podobało Ci się najbardziej?
Temat mowy nienawiści jest niezwykle trudny, dlatego trzeba być szczególnie ostrożnym i uważnym. Wśród osób uczestniczących może znaleźć się ktoś, kto bezpośrednio zetknął się z mową nienawiści, a tym samym będzie miał osobisty stosunek do tego tematu. Należy uważać na język, którego używamy, opisując grupy mniejszościowe i warto zapoznać się z polecanym słowniczkiem pojęciowym.
Źródła wiedzy, materiałów i inspiracji znajdziesz w scenariuszu zamieszczonym w serwisie biblioteki.org.