Dzięki udziałowi w projekcie „Biblioteka online” realizowanym przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego poznaliśmy nowe kanały udostępniania treści oraz prowadzenia zajęć w formie hybrydowej lub całkowicie zdalnej. Wiedza o narzędziach komunikacji internetowej, a także wsparcie prowadzących, pomogły nam odważniej myśleć o organizowaniu internetowych warsztatów i spotkań jako prowadzący czy organizatorzy.

Chcielibyśmy promować legionowską bibliotekę jako otwarte, pomimo zamknięcia fizycznego z powodu pandemii, miejsce spotkań oraz instytucję kultury, z której korzystanie jest w pełni darmowe i wszyscy mają równy dostęp do jej usług. Główna siedziba legionowskiej biblioteki, Poczytalnia umiejscowiona na dworcu PKP, jest miejscem udostępniania literatury oraz zdobywania wiedzy i doświadczeń różnymi sposobami, od czytania książek po rozmaite tematyczne warsztaty. Chcemy, by Miejska Biblioteka Publiczna w Legionowie była instytucją tworzoną wspólnie, przez bibliotekarzy i miejską społeczność. Aby było to możliwe nawet podczas zamknięcia biblioteki dla czytelników, stworzyliśmy pilotażową ofertę angażujących spotkań warsztatowych przez internet, prowadzonych poprzez platformy Zoom i MS Teams. Dzięki poznanym podczas szkoleń „Biblioteka Online” narzędziom możliwa stała się realizacja projektu „Niknące obrazy” dofinansowanego ze środków Programu Wieloletniego "Niepodległa", w którym, ze względu na sytuację epidemiczną, musiało dojść do znaczących zmian.

Przedłużające się zamknięcie instytucji kultury zmobilizowało nas do stworzenia planu działań, w który wpisaliśmy przeprowadzenie warsztatów online m.in. dla młodzieży. Do odbiorców staraliśmy się dotrzeć przede wszystkim przy okazji bezpośrednich spotkań z nimi. Ze względu na sytuację epidemiczną i ograniczone kontakty bezpośrednie, wszystkie działania promowaliśmy także przez stronę internetową biblioteki, profil Biblioteki na Facebooku, a w przypadku warsztatów dla młodzieży – kontaktowaliśmy się bezpośrednio z zaprzyjaźnionymi nauczycielami. Warsztaty online dla młodzieży dotyczyły poszukiwania lokalnych historii i tworzenia archiwum wspomnień, jednak ich ważnym celem było poznanie grupy nastoletnich mieszkańców Legionowa. 

19 i 20 października trzy klasy ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Legionowie odbyły warsztaty z edukatorkami ze Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna. Dominika Misiak i Justyna Szymańska zrobiły wszystko, żeby zajęcia poprowadzić w jak najciekawszy sposób. Uczestnicy z zainteresowaniem wysłuchali czym jest etnografia, tożsamość lokalna oraz jak badać przeszłość, a także poznali ciekawostki z historii Legionowa (m.in. jakie były początki osady, kto wpadł na pomysł nazwy miasta). Poznali też osoby, które odegrały ważną rolę w jego historii. Jednak prowadzące skupiły się nie tylko na przeszłości, równie ważna była teraźniejszość, dzięki czemu uczniowie mogli pochwalić się swoją znajomością miasta, opowiedzieć o swoich ulubionych miejscach, gdzie się spotykają i co lubią robić w wolnym czasie. Warsztaty miały charakter włączający i bezpośrednio angażujący – tak bardzo, jak tylko jest to możliwe online. Podczas zajęć prowadzący korzystali z narzędzi aktywizujących, m.in. Genial.ly, Menti, Wordwall i Kahoot. Uczniowie brali czynny udział w warsztatach nie tylko dzięki rozmowie z prowadzącymi, ale też dzięki interaktywnym grom oraz quizom. Część z nich młodzież wykonała wspólnie, część współzawodnicząc ze sobą. Z kolei 26 i 27 października uczniowie czterech klas z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 2 i Szkoły Podstawowej nr 3 w Legionowie spotkali się z edukatorami z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, aby porozmawiać o historii Legionowa oraz Legionów Polskich. Każde ze spotkań podzielone było na dwie części. Pierwszą przeprowadziła Renata Płotczyk, drugą – Maria Pawlak. Edukatorki opowiedziały uczestnikom o początkach Legionowa, a także o tym, co miało wpływ na to, że miasto powstało w miejscu, w którym jest położone i skąd wzięła się jego nazwa. Uczniowie dowiedzieli się m.in. jakie przedsiębiorstwa dawniej działały na terenie dzisiejszego Legionowa i z czego słynęły, a także skąd wzięły się nazwy poszczególnych ulic. Prowadzące nawiązały także do portalu „Żołnierze Niepodległości”, opowiadając o Legionach Polskich czy sztuce okopowej. Zajęcia były pomyślane tak, aby uczestnicy mieli poczucie, że nie słuchają o sprawach odległych, że historie sprzed 100 lat mają punkty wspólne z ich życiorysami.

Zaprojektowane warsztaty mogą pomóc uczniom prowadzić własne działania badawcze, rozwijać zainteresowania lokalnością, realizować własne projekty, a nam przygotować ankietę online badającą potrzeby młodzieży w kontekście dalszej działalności biblioteki.

Agnieszka Pacuszka, Karolina Błaszczak-Modzelewska

Projekt “Biblioteka online: program szkoleniowy dla bibliotekarzy” realizuje Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Kultura w sieci.